Türkiye'deki bakış açısı ile Hollanda eğitimini anlamayı zorlaştıran en temel faktörlerden biri 4+4+4 sisteminin burada olmamasıdır. 

Hollanda’da yaşı 4-18 arası olan herkesin eğitim zorunluluğu vardır. Okul sistemi İlköğretim, Ortaöğretim ve Yükseköğretim olarak üçe ayrılır. İlköğretim 8 sınıftan oluşmaktadır. 8. grupta  yapılan genel bir CITO sınavının sonucu ve de öğretmeninin değerlendirmesi temel alınarak bir sonraki okulu hakkında ‘advies’ verilir. Türkiye'deki puanlandırma ve sıralama sisteminden farklı ve ‘advies’e (*1) bağlı olarak öğrencinin Orta Eğitimdeki seviyesi belirlenir. 

En çok karışıklığa sebep olan faktörlerden bir diğeri Ortaöğretim’in üç seviyeden oluşmasıdır: VWO, HAVO, VMBO. 

Bu üç seviyenin her birinin eğitim süresi farklıdır. VWO 6 yıl, HAVO 5 yıl, VMBO 4 yıl sürer. Eğitim süreleri dışında aynı zamanda mezun olduktan sonra öğrencin direkt geçiş yapabileceği Yükseköğretim seviyesi de farklıdır. VWO’dan mezun olan öğrenci direkt Universiteit’a geçiş yapabilirken, HAVO’dan mezun olan bir öğrenci HBO’ya direkt geçiş yapar. VMBO mezunu bir öğrenci ise MBO’ya geçiş yapar. 

Üç farklı çeşit Ortaöğretimin olma sebebi yukarıda da kısaca bahsi geçtiği gibi farklı Yükseköğretimlerin olmasından kaynaklanmaktadır (*2). Aynı seviyedeki öğrencilerin aynı sınıflarda okumaları ve kendi kulvarları içinde yarışmaları açısından da böyle bir sistem yapılmıştır. Türkiye'deki sınav sisteminin aksine her öğrenci kendi Ortaöğretiminin lise bitirme sınavına girer. Ortaöğretim bitirme sınavları ulusaldır ve her seviyeye göre özeldir. 

Hollanda’daki sistemi anlamak için temelde yatan fikri anlamak gerekmektedir. Hollanda eğitimini vizualize etmek için yan yana (paralel) dizilmiş farklı boyutlarda ( ↑ ↑ ↑ ) merdivenleri düşünebilirsiniz. Bulunduğu merdiveni belli bir seviyeye kadar tırmanan kişi her zaman daha yüksek bir merdivene geçiş yapabilir. Bu demek oluyor ki İlköğretimden sonra Ortaöğretime geçiş advies’i olarak VMBO alan bir öğrenci VMBO Ortaöğretmin’in 2. veyahut 3. senesinde sınıftaki performansı ve notları ile yeni bir sınava tabii tutulmaksızın HAVO’ya geçebilir. Advies’i  HAVO olan bir öğrenci VWO’ya geçis yapabilir. Burada öğretmenlerin, öğrencinin kapasite ve kabiliyetini yeterli ve uygun görmesi oldukça önemlidir. 

Aynı şekilde öğrenci yüksek bir basamaktayken bir alt basamağa da inebilir. Ör.: VWO’dan HAVO’ya. 

Kısaltmalar ve anlamları: 

VWO Het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs = Bilimsel eğitime hazırlık 

HAVO De hoger algemeen voortgezet onderwijs = Yüksek eğitime hazırlık 

VMBO Het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs = Hazırlık orta mesleki eğitim